North American Star Party voor herhaling vatbaar

Marten Bosma

KOOTWIJK - Het was zover! Op zaterdag 30 augustus 2008 hield de Red Light Group zijn eerste heuse StarParty. De plaats: Kootwijk, niet ver van het Kootwijkerzand. Parkeerplaats in het dennenbos, bereikbaar over zandweg. Goede deep-skylocatie, in de verste verte geen lichtvervuiling. Het moment was ideaal: den grijze nachten waren voorbij, het was nieuwe maan, en bij het begin van de astronomische duisternis stond de Noord-Amerikanevel zo'n beetje recht boven ons hoofd!

Grotere kaart weergeven

Kaartje met routebeschrijving

Het (hemel)rijk alleen

Tegen 18.45 U.T. kwamen we met Marcel als gids op de uiverkoren plek in het bos aan. 'We', dat zijn Marcel, Paul, John, Jan en Marten. Tegen de verwachting in een klein gezelschap. In de beginnende schemering hebben we de telescopen uitgestald: Marcel met 20 cm Truss Dobson, Jan met 15 cm Maksutov, John met 15 cm Newton met go-to montering, Paul met 30 cm Dobson en Marten met C8 op F6.3.

Na een tijdje bleek dat we de omgeving niet met anderen hoefden te delen.
Zodra het instrumentarium in slagorde stond opgesteld, bleek hoe vochtig de lucht was; de C8 besloeg vrijwel ogenblikkelijk. Bij gebrek aan een dauwkap - ik weer hoor - heb ik me beholpen met van tijd tot tijd afsluiten met het deksel. Dit werkte redelijk. Ook omdat later bij voldoende acclimatiseren de dauwvorming afnam.

Wat bekeken we en soms ook: waar zóchten we naar?

Bekeken: M57, de ringnevel in Lier in de Dobsons. (Centrale ster of niet?) De 'oren' waren duidelijk te zien, ook bij 300x.
M81 en M82 natuurlijk, hoewel nog vrij lang in de schemer.
M11, de Wild Duck Cluster in de Arend (als diamantjes op zwart fluweel). Ja natuurlijk, hier is uw teiltje!
De sluiernevel, met OIII- en UHCfilters; een beetje spookachtig.
Kembles Cascade: NGC 1502 met 'watervalletje' in sterrenbeeld Giraf. Jammer genoeg stond het figuurtje op zijn kop in de Dobson. Wel een grappig gezicht.
Albireo even tussendoor.
m Cephei, Herschel's granaatster. (Wat een gezoek!) Ik rekende op bloedrood, maar hij leek meer op Aldebaran, helder oranje, misschien was deze veranderlijke ster in z'n maximum. Of toch verkeerd gezocht?
M31, M32 en M110. De eerste zoals altijd een detailloze blob, de begeleiders ruimtelijk ernaast hangend.
M33, blijft zwak maar is toch interessant. Met perifeer kijken een hint van onregelmatigheid in de spiraalarmen; H -gebieden?
Noord-Amerikanevel NGC7000, in de Dobsons vlokkerige mist tussen talloze sterretjes. In Jan's Swift 8.5x44ED eigenlijk mooier en sprekender.
Jupiter stond in het zuiden en was, niet dan af en toe glimpsgewijs achter de dennenbomen te zien.

Beschaving

Tegen 21:00 UT kregen we bezoek van een echtpaar uit Drente dat geregeld nachtwandelingen maakte en zeer geïnteresseerd was. Ze keken met interesse naar enkele DSO's door Paul's Dobson. Voor hun een eerste kennismaking met telescopen en praktische astronomie. Voor ons een leuke promotiekans!
Als de vermoeidheid toesloeg, waren er de door Marcel geprezen koffie, thee, koeken en sigaren, werden de klapstoeltjes betrokken, achterover geleund en verstandig geconverseerd.

Toen de natuur op haar stilst was, na middernacht, drong in deze paradijselijke omgeving het rumoer van een gezellige discodreun door, ergens uit de wijde omtrek. Daar zaten we net op te wachten. Het gaat met de beschaving beslist bergafwaarts!
Terug naar onze waarnemingen, of beter, stargazing.

M27, de halternevel was op alle manieren mooi waar te nemen. Kleine of sterke vergroting, met of zonder filter, Maksotov of Newton, altijd een showpiece!
Bij g Aquilae bevindt zich een donkere interstellaire E-vormige wolk. Met 40x in de C8 was dat maar matig te zien. Niet transparant genoeg, of teveel vergroting?
De zuidelijke melkweg gaf zijn geheimen nauwelijks prijs.
M16, M17, M8, M20 enz, onttrokken zich grotendeels aan het zicht door te lichte hemel en bomen.
Dubbelcluster H en c Perseï prachtig als altijd, natuurlijk routine, maar tóch.
Bijna waren we Brocci's cluster, het kleerhangertje, vergeten. Curieus beeld door Jan's 8.5 x 44.

Met de handen in de zakken

Alle instrumenten deden wat ze moeten doen, een helder, scherp en contrastrijk beeld leveren. De beide Dobson's, de 15 cm Newton, de Maksutov en de C8, als deze niet beslagen was.

Door de reducer bleek de dubbelcluster ruim in een 32mm Plössl te vangen. De eerste keer dat ik dit hulpmiddel visueel gebruikte; voor Deep Sky een handig optiekje.
Opvallend was, dat Jan's 15 cm F15 planeten maksutov al snel een te kleine uittreedpupil vormt om goed te werken met een OIII of UHC-filter. Sterren verdwijnen en neveligheid springt er niet uit.

Na nog even met de handen in de zakken omhoog gekeken te hebben, sloten we af met de constatering dat het zeer de moeite waard en voor herhaling vatbaar was. Om ongeveer 00:30 UT gingen we ons weegs.

Foto's door Paul K. volgen misschien nog (red.)

Terug