RedLightGroup bezoekt 18. Internationales Teleskoptreffen Vogelsberg

Treffen met de R.L.G.

Door Marten Bosma

De Red Light Group viert in juli a.s. al weer zijn eerste verjaardag. Alle typen weer hebben we in die vier seizoenen meegemaakt. Mooie warme zomernachten, (laat beginnen, laat onder de wol) waren er bij, onstuimig weer met weinig waarneemgelegenheid, met langdurige gesloten wolkenformaties; weken van onthouding die de inspiratie niet ten goede komen en hooguit als "technisch weer" aangemerkt mogen worden... Perioden van ijzige kou, als rond de afgelopen jaarwisseling hebben de RedLighters niet afgeschrokken om de winterhemel de obscuurste gaswolkjes en sterrenstelseltjes te ontfutselen, hetzij visueel, hetzij gewapend met camera en laptop.

ITV 21-24 mei 2009. Foto's © Marcel den Braber, Paul Colenbrander, Pieter Welters en RedLightGroup

Kortom, meestal waan je je in ons landje niet in Zuid-Frankrijk of Namibië en het is leuk om gelijkgezinden die toevallig ook weinig omhanden hebben, te ontmoeten. Na de Planet Party van de Werkgroep Maan&Planeten en de Tausch und Trödelmarkten in Hattingen, Hückelhoven en Essen die we afstroopten, lag er het plan uit de koker van Paul Co òf Paul Ki om het Internationales Teleskoptreffen Vogelsberg met onze aanwezigheid te verrijken en wat op te fleuren.

Zo gezegd, zo gedaan! Máár... Huisjes om ons te herbergen in die streek, waren waarschijnlijk al direkt na het vorige Treffen volgeboekt en er restte ons niet veel anders dan het echte kamperen, dat voor enkelen onder ons alweer bijna iets "van vroeger" was geworden.

We zouden met drie auto's gaan omdat dat nog enigszins garandeerde dat de hele astropruttel heelhuids aan de boorden van de Gedernsee zou aankomen. Ook Pieter's echtgenote Lisette had tijd en zin gevonden het reisgezelschap te versterken en haar "female touch" zal zeker bijgedragen hebben aan de uitstekende sfeer tijdens onze kleine expeditie. Paul Kistemaker kon ons jammer genoeg geen gezelschap houden; hij was als reddende engel naar Zweden uitgezonden om daar bij een megabankbedrijf de programmatuur uit de knoop te halen en bovendien is zijn affiniteit met het kamperen minimaal, dus dat treft. Wel heel jammer toch!

Enfin. Paul Colenbrander met superstrak beladen stationwagen plus dakkoffer en Lisette en Pieter vertrokken al op hemelvaartsdag 21 mei. Marcel en ik de volgende dag, waar we bij aankomst voor onze tentjes een door Paul en Pieter gereserveerde plek konden innemen onder de bomen aan het meer, dat overigens grotendeels droog stond. Meteen viel op dat Paul de RedLight Banner breeduit op zijn bovenmodale tent had aangebracht, wat van tijd tot tijd nog vrij veel belangstelling trok. (zie de foto's via de link van Astrogarten) Ons viel op dat het "Internationales" van het Treffen hoofdzakelijk de verdienste van de RedLightGroup bleek te zijn. Mogelijk waren er wel meer buitenlanders, maar ze wisten zich prima schuil te houden.

De eerder aangekomen RedLighters hadden zich tot dan beziggehouden met het bestuderen van de zon in H-alfa. Paul met zijn nieuw verworven Coronado P.S.T. die hij uit de V.S. had laten komen en Pieter met zijn 70 mm Coronado Nearstar zonnekijker. De twee vorige avonden bleken bewolkt te zijn geweest en op Hemelvaartsdag werden de astrofielen getracteerd op hevige regen en onweersbuien.

Het was nu inmiddels vrijdag 22 mei, in de namiddag en voor onze licht knorrende magen en verbaasde ogen toverde Paul een wereld van keukengerei en ingrediënten voor een niet te zuinig pastagerecht tevoorschijn. Aan alles was gedacht en zo gebeurde het dat even later een grote skottelbraai wordt geïnstalleerd en Paul, terzijde gestaan door Lisette in een recordtempo de maaltijd op tafel toverde. Na deze met smaak en geconcentreerd te hebben verorberd, konden we nu, aanzienlijk energieker in de vroege avond nog een laatste blik op onze dagster werpen. Afgezien van protuberansen en oppervlaktedetails waarvoor je bij onze specialist Pieter je informatie moest halen, was het schijfje behoorlijk egaal. Aan zonnevlekken doen ze tegenwoordig niet meer!

Nu de schemering zich aankondigde en het er bijzonder helder en transparant begon uit te zien, werd het tijd om andere telescopen te installeren. Begeleid door het getrompetter van de nijlganzen in het drooggevallen meer bereiden we ons voor. Pieter met zijn TeleVue 76 met Digitale reflex op de trouwe Super Polaris om Deep-Sky opnames te maken, Marcel met zijn Truss-Dobson, óók om het lichtzwakke grut – visueel – op te sporen, Paul met zijn nieuwe Celestron CGE montering met naar keuze 80mm Orion ED of C11. Mogelijkheden genoeg dus. Schrijver van dit stukje had een Tak FS-102 bij zich die met behulp van O-III of UHC-filters wel iets van deepsky laat zien, maar toch vooral iets voor planeten is.

De nacht viel zoals we gehoopt hadden. De herinneringen aan Zuid-Franse toestanden kwamen naar boven. Een kraakheldere melkweg, met vlokkige details, sterren tot Magn. 6.8 zoals Veranstalter Martin Birkmaier in zijn brochure schreef. Hij had niet overdreven! Met de 10 cm refractor kon ik later op de avond de sluiernevel, nog betrekkelijk laag, met Marcel's UHC-filter met weinig moeite ontdekken.

De seeing was ook goed zodat de avond voor ons eigenlijk niet stuk kon. Paul kon zijn CGE-montering nu in de strijd gooien maar ook in het heelal geldt de wet van Murphy; ondanks zorgvuldig werken bleef het eigenzinnig apparaat zijn eigen ondoorgrondelijke weg volgen. Dit terwijl het toch echt een heel goed ding is. En of z'n baasje nou de reis nog in de benen had of het passerende en geïnteresseerde publiek teveel aandacht opeiste, Paul kreeg het die avond niet meer spits. Dus dan maar handbediening en morgen maar weer verder zien! Pieter maakte opnamen van M94 (CVn) een klein sterrenstelsel ergens onder de staart van de Grote Beer en had meer geluk. Zie voor het resultaat het kadertje hieronder.

Marcel wist op kunstige wijze steeds weer de kleinste objectjes uit de wirwar te plukken, handig goochelend met verschillende oculairen en filters. Het beeld in deze dobson treft me steeds weer door het grote contrast en de donkere hemelachtergrond.(F6, goede en schone spiegel, niet te grote vangspiegel, niet te glasrijke oculairen, wie zal het zeggen?)

Er was gedurende de ITV slechts één heldere nacht. Bijster veel astrofoto's zijn er dus niet gemaakt. Een greep uit de totale oogst van 1 stuks: M94 (CVn). 6 x 180 sec. belicht. Optiek: TeleVue 76mm met Baader-gemodificeerde Canon EOS 350D camera. Foto Pieter Welters.

Kort en goed, tegen tweeën maakte een grote traagheid en een sterke drang de slaapzak op te zoeken, zich van ons meester. Na de spullen opgeruimd c.q. onder een plasticje aan de nacht toevertrouwd te hebben, verschenen in het schijnsel van de waxinelichtjes, bier, twee pakken franse wijn, Jachtbitter, Obstler en elders in bagageruimten bleken nog meer spiritualia in reserve gehouden te worden. Het geheel aan geestrijk vocht werd ingedamd door diverse borrelnootjes en andere calorierijke dwangmiddelen.

Vlak voor het daadwerkelijk opzoeken van onze slaapzakken leek het interessant nog even te buurten bij het legioen astrofielen op de "hoge weide" aan de andere kant van de bosrand. Via een Afrikaans donker asfaltpaadje kwam je met een scherpe bocht op de grote waarneem- en kampeerplaats. Gedempt gevoerde enthousiaste gesprekken, afgeschermde laptops, refractors die vaag tegen de glasheldere hemel afstaken en grote dobsons met hun zachtglanzende spiegels domineerden het beeld. Maar bovenal: de Schorpioen, helder en redelijk hoog en die kraakheldere melkweg, zoals we ze nog niet gezien hadden, dit seizoen!

Na een voor mij ijskoude nacht, waar het na zonsopkomst pas een beetje te harden werd, klonk zo rond half acht het zo karakteristieke campinggeluid: de zingende tentrits. Naar later bleek: Pieter en Lisette die, beiden matineus, na de ochtendrituelen in het toiletgebouw, een kilometerlange wandeling naar het Frische Brötchen Stützpunkt aan het andere eind van de ITV-camping ondernamen. Zij bleken daar al een zeer gewaardeerde traditie van te hebben gemaakt!

Het was inmiddels zaterdag 23 mei geworden en na een ontbijt gespeend van iedere stress, met koffie, thee, Emmentaler- en pindakaas, chocoladepasta en pesto en nog veel meer, maakten we ons op voor het commerciëlere gedeelte. Op het programma van de ITV. Stond voor zaterdag 12.00 uur een presentatie van een aantal bekendere commerciële aanbieders op het programma. Na de hoge weide te hebben gescand op interessante apparatuur, zelfbouw of zelf gekocht, maakt niet uit, (en er stond wat leuks, hier en daar...) liepen we tegen Spektrum der Wissenschaft, van Sterne und Weltraum aan, A.P.M telescopes van Markus Ludes met een fraaie verzameling Lunt zonnekijkers en componenten en verderop de Veranstalter van het Vogelsberger Treffen, Martin Birkmaier die uit Augsburg een weiland vol Coronado H-alfa kijkers, losse filters en combinaties met voorzetfilters op TeleVue- en Takahashi-telescopen voor vrij proberen voor iedereen had laten aanrukken. Echt adembenemend. Ik meende dat ik Pieter al zag calculeren, maar ik kan me vergissen...

We zagen reuzendobsons en zelfbouw reuzendobsons, een klassieke set Zeiss APQ op bijbehorende montering, een newton in horseshoe montering, spiegelslijpers aan de arbeid, Truss-dobsons met nordic-walking poles, een newton met een mechanisch prachtig uitgevoerd focusseersysteem; echt instrumentmakerswerk en een cassegrain uitgevoerd in hout op indrukwekkende zelfbouwmontering. Creativiteit waar je keek! Maar óók een 10 duims Schmidt Cassegrain van een bekend merk die heel scheef stond, waar het hoesje nauwelijks van af kwam en van welke de eigenaar zei: "Nicht wichtig, es ist doch alles Schrott; Steuerung Schrott, Tubus Schrott und Stativ Schrott!" Een blije bezitter.

Bij een heel grote Dobson met zowaar een trap van een metertje of drie troffen we als toetje aan het eind van het veld langs het stoffige weggetje – Achtung Staub! – een gemoedelijk nerinkje van de firma Spheretec: twee tafeltjes met wat ongeregelde handel en twee vriendelijke heren die Marcel en Paul nog bleken te herkennen van de ATT, hetgeen hun een gunstige uitgangspositie bleek te geven bij de onderhandelingen over de aanschaf van Spheretec's eigen Justierokular. "Dass ist neunundvierzig Euro pro stuck", ITV preis fünfundvierzig. Sagte der Paul "Wenn ich zwei kaufe wird's vierzig?" En zo geschiedde het.

De rest van deze zonovergoten Zaterdag vergleed met kijken, proberen en likkebaarden. O ja, bij Birkmaier werden groot model aluminium koffers uitgepakt die alleen maar tientallen Leitz, Zeiss, Swarowski en Fujinon verrekijkers in dakkant- en porrouitvoering bleken te bevatten. Alles proberen? Geen probleem ook zonder legitimatie!

Ook de zon maakt lui en hongerig en tegen het einde van de dag besloten we in Gedern een allochtone eetgelegenheid op te zoeken. Er waren er enkele en na wat speuren viel de keus op Pizzeria "Roma". Om kort te gaan, deze kunnen we aanraden: De Pizza's groot en prima en het bier niet anders. Dat alles voor prijzen die in het vaderland sinds de vijftiger jaren niet meer berekend zijn.

De avond daaropvolgend beloofde, hoewel niet kraakhelder, toch redelijk bruikbaar te worden voor wat relaxt waarnemen. Echter naarmate de schemering dieper werd, bleek ook de ondoorzichtigheid van de lucht af te nemen. Paul, die veruit de grootste tent bezat, keek onrustig naar de lucht en mompelde iets over "vanavond nog vertrekken" en dergelijke. De onrust nam toe en de beslissing viel: ïk ga nú inpakken, dan ben ik om 2.00 u thuis! Het schrikbeeld 's morgens een kletsnatte tent te moeten inpakken had hem daartoe gebracht. Enfin, binnen drie kwartier was de tent droog opgerold, de Ford tot berstens toe gestuwd en tot op de veren geladen. Van onze beste wensen vergezeld verdween Paul aan de campingeinder. We moesten het met een man minder doen. Later op de avond kwam het zelfs zo ver met ons dat we soms moesten melden: "kijk dáár, een ster, het zal Arcturus zijn!"

Om kort te gaan, tot in de kleine uurtjes hielden we het gemakkelijk vol, mede dankzijde sprituele bagage waarvan ik al eerder sprak. Toen ook de laatste restjes energie met het destillaat weggevloeid waren, sloten we onze laatste Vogelsberger dag af en met hoofden nog vol indrukken vatten we de slaap. Zondagmorgen 24 mei: Marcel blijkt bij een nachtelijk sanitair uitstapje onder een kraakheldere hemel gestaan te hebben; je zóu ze toch!

Het ochtendlijk ritueel was gemoedelijk als steeds en een aansluitende lange koffiepauze een aanleiding nog wat te blijven hangen. Toch gaven we ons over aan het noodzakelijke opbreken, met stralend weer, dát dan weer wel!

Rond 11: 30 uur zwaaiden de slagbomen van de camping aan de Gedernsee voor de laatste maal voor ons omhoog. Na een voorspoedige reis over een nog redelijk drukke Autobahn konden we in de namiddag thuis de benen strekken en terugzien op een heel geslaagd lang weekend. Unaniem is het oordeel dat volgend jaar een herhaling vanzelfsprekend is. Paul Kistemaker is er, denken we, dan ook bij. Mét of zónder tent!

Terug