Kafoep!Kafoep!VOORST - Vrijdag 21 mei tegen zessen: telefoon, Pieter aan de lijn. Er in berustend dat ons groepje vandaag incompleet zou zijn informeerde hij naar mijn eventuele goesting in een avondje waarnemen. Sectie Veluwe had andere verplichtingen, sectie Twente ook en bovendien gedeeltelijk buitenslands. Zo restte afdeling Salland, tot welke ik me als IJsselvalleibewoner gemakshalve reken, als enige de mogelijkheid en natuurlijk ook wel de zoete plicht het uitspansel te monitoren. Volgens Pieter ritselde het deze avond van de planeten, dus genoeg te beleven!
| Kafoep 21 mei 2010. Foto's © Pieter Welters en RedLightGroup | |
 |
|
Een korte gedachtewisseling over de gedroomde waarneemplaats voor deze avond leverde de Kafoepstraat op. Het zicht rondom is weids, ook in letterlijke zin, gezien de boerenbestemming. Bovendien voor beiden op een steenworp afstand van huis. Lichtvervuiling van menselijke makelij zou ons nu niet deren met een flink wassende maan in het zuiden. Negen uur leek een goede tijd om de spullen op te gaan bouwen met nog geruime tijd daglicht zodat we ons niet hoefden te haasten.
Nadat ik via een kleine omweg ter plekke was aangekomen, (de Enkweg is wegens restauratie voor maanden veranderd in een landschap dat oogt als oorlogsgebied) bleek dat Pieter al aan het uitpakken was. Omdat hij van plan was Venus en Jupiter te gaan opnemen met het bekende blauwe 'kubuscamera'tje' had hij de Mewlon meegenomen. De FS2 besturing aan de Zeissmontering zou de zoeker vrijwel geheel overbodig maken. De zware accu, de laptop en een nieuw aangeschaft laptoptentje werden geïnstalleerd cq. uitgeklapt. Omdat het nog licht was moest de opstelling uitgelijnd worden op de pool door middel van kompas en Schreinermethode. Dat bleek al snel goed te werken doordat na korte tijd geen drift meer in het beeld optrad. In mijn beleving was dit ook geen avond voor veel drift.
Zelf had ik, als visueel ingestelde, het fotograferen nog wat voor me uitschuivend, de lenzenkijker meegenomen. Deeper dan Jupiter en Saturnus zou ik toch niet komen in deze Maannacht. Om tien uur werd het poolsterretje aarzelend zichtbaar in de poolzoeker en kon het stargazen beginnen. Nu de spullen geïnstalleerd waren nodigde de omgeving uit om eens goed om je heen te kijken.
Opvallend de rust die je onderging: alleen natuurgeluiden, nog versterkt door de dieper wordende glasheldere schemering. Als silhouetten twee hazen die om elkaar heen buitelend door het pas gemaaide gras nog best dichtbij durfden komen. Een uil, bosuil te zien aan het silhouet wist Pieter, laag en geluidloos overvliegend en kennelijk begonnen met zijn nachtdienst. Het harde geluid van een weidevogel die nog het meest aan de roep van een wulp deed denken. Slechts een in de verte passerende trein herinnerde eraan dat we ons in geciviliseerd gebied bevonden.
Omdat Venus het eerst onder zou gaan, vergeleken met mars en de maan, werden door Pieter aanstalten gemaakt om eerst de gesluierde planeet op te nemen. De combinatie van Mewlon en zwart-wit DMK camera met kleurfilters RGB is een sterke, want combineert een flinke opening en een lang brandpunt van 2415 mm, met een hoogreflecterende spiegel met een mooi rechte weergave van het spectrum, van ultraviolet tot infrarood. Een refractor speelt dit niet voor elkaar. Sommige golflengtes worden geabsorbeerd door de dikke lenzen of worden eenvoudigweg niet in één brandpunt verenigd. Bovendien heeft de camera een hoge resolutie omdat deze monochroom is en dus de beeldpixels niet verdeeld hoeven te worden over de verschillende kleuren.
Na netjes het planeetbeeldje ingekaderd en met 'losse handen' elektrisch scherpgesteld te hebben, kon het opnemen beginnen. Een onrustig, wazig beeldje was te zien op het scherm. Nog betrekkelijk contrastarm toonde het toch al details: donkerder in het midden rond de evenaar, lichter aan de polen. Een filmpje eerder bij daglicht geschoten liet eigenlijk een betere seeing zien; minder onrust en wat meer contrast. De hoge stand aan de hemel bleek ondanks de zonnewarmte van overdag toch een voordeel.
Het snel slinkende marsschijfje liet nog nauwelijks detail zien en was met 6.4 boogseconden en een fase van 0.9 geen schim van de ook niet spectaculaire oppositieverschijning van afgelopen winter. Op het scherm van de laptop zag je dat de matige seeing het laatste restje detail effectief wiste. Over twee jaar verder met het volgende bedrijf!
Onze metgezellin, vrouwe Luna, nodigt als het ware uit tot een rendez-vous en een botterik die geen kansje waagt. Een rustig gezoem begeleidde het scannen met de Mewlon van de terminator en omgeving: Archimedes en de Apenijnen bergrug, Ptolemaeus , Alphonsus en Arzachel en nog wat landschapjes van welke ik even de naam schuldig moest blijven, passeerden het beeldscherm. Onze maan met haar gebeeldhouwde oppervlak en haar mysteries die zich pas bij nauwgezet observeren laten kennen, is altijd een ontmoeting waard.
Saturnus, nu redelijk hoog in het zuiden, profiteerde van een redelijk goede
seeing, omdat de avond al vorderde en de natuur inmiddels behoorlijk afgekoeld
bleek. Nog steeds waren de ringen te zien als streepje (zie ook ons Al
Cafoup verslagje van vorig jaar februari, op deze zelfde plaats opgetekend).
Hoewel van een grote schoonheid, zijn de ringen zeer helder en kunnen het waarnemen
van de zwakkere satellietjes bemoeilijken. Pieter heeft nu een poging gedaan
met het DMK-camera'tje, zowel Saturnus als tegelijkertijd zijn maantjes vast
te leggen.
Mijn eigen kijker heb ik al die tijd maar laten lopen en terloops de beelden
vergeleken met wat ik op de laptop zag. Ook wel leuk en instructief om de verschillen
te zien tussen puur visueel en elektronisch waarnemen. (weurnemm)
Het zal rond een uur of één zijn geweest dat een zekere vermoeidheid
zich deed voelen. Tijd om de rug te rechten, op te ruimen en nog eens rond te
kijken.
De schemering die niet meer verdwijnt zo tegen de zomer: een koel groen-blauw
boven de noordelijke horizon die je doet uitzien naar lichtende nachtwolken
en hogere temperaturen.
Nu kwamen we niet verder dan 6 graden boven het vriespunt en betreurde ik geen
muts meegenomen te hebben. Ik vergeet namelijk altijd wel iets!
In het zuiden een beeld, een sterrenbeeld dat zich in mijn beleving niet laat
combineren met 6 graden celsius. De Schorpioen! Het sterrenbeeld dat je associeert
met lauwe nachten met bier, witte wijn en BBQ en de volgende dag om vier uur
wakker omdat de vogels al door je dakgoot lopen te stampen en onterecht herrie
maken.
Na deze beloften voor het komend seizoen leek het tijd om de auto warm te laten
draaien en de thuisreis aan te vangen.